Ulrum - Alles van het MARNEGEBIED

Zoeken
Ga naar de inhoud

Hoofdmenu:

Ulrum

Dorpen

Marnegebied  - Ulrum
Ulrum is een dorp, gelegen in het noord-westen van de provincie Groningen, midden in het Marnegebied, dichtbij de Waddenzee en het Nationaal Park Lauwersmeer.

Uluringhem (zo noemde men vroeger Ulrum) kwam al voor in de elfde eeuw. Het was de woonplaats van de lieden van Ulurin of Ulrin. Ulrum ligt op twee wierden.
Op de ene staat de romano-gotische kerk (eind twaalfde eeuw, deze is nadien enige malen vergroot) en bij de andere wierde lag de Asingaborg.
Op het oorspronkelijke borgterrein werd in 1988 een park geopend.

Kerstening
Wanneer het evangelie van Christus de heidense Friezen op de wierde(n) van Ulrum bereikte weten we niet. Het zal wel ergens in de 9e eeuw geweest zijn. Dat heeft ongetwijfeld betekend dat er ook een houten kapel (op de huidige westelijke wierde van het dorp) gebouwd werd. Later kwam er een klein stenen kerkje. Dat weten we omdat rond 1200/1225 de wierde opgehoogd werd tot de huidige hoogte, en dat had onder meer tot consequentie dat het bestaande kerkje toen ook verhoogd moest worden en dat toen ook van de gelegenheid gebruik gemaakt werd om het gebouw meteen uit te breiden.
Kortom, er van uitgaande dat de huidige kerk inderdaad rond 1225 gebouwd is, kunnen we op grond van de bebouwingsgeschiedenis en de ontstaansgeschiedenis van de wierden in deze streek, met de nodige zekerheid aannemen dat Ulrum ergens in de 7e eeuw is ontstaan.

Historische dorpskerk
Op de oostelijke van de twee Ulrumer wierden verrees dus de huidige historische, hervormde kerk. In de loop der tijd vonden verbouwingen plaats. In de jaren 1916-’17 werd de kerk grondig gerestaureerd, daarbij kreeg het monument het huidige aanzien. Met andere woorden, de hervormde kerk van Ulrum staat er meer dan 700 jaar! Diverse waardevolle onderdelen uit die lange periode zijn bewaard gebleven, zoals de Asingabank, de preekstoel en het Lohman-orgel. De kerk is alleen daarom al een attractie van formaat, die begrijpelijkerwijs, elk jaar een flink aantal bezoekers trekt. Nu is dat niet zo bijzonder: alleen al in het Marnegebied zijn er veel historische kerken die de nodige bezoekers trekken. Bijzonder is wel, dat die bezoekers in Ulrum opvallend vaak afkomstig zijn uit verre landen als Canada, Noord-Amerika en Zuid-Afrika.

Een gegeven dat in verband staat met de Afscheiding van 1834.
Ulrum is bekend vanwege de kerkelijke afscheiding van 1834 o.l.v. ds. H. de Cock. Als gevolg daarvan ontstonden, in heel Nederland en later ook ver daarbuiten, de gereformeerde kerken. Zo is Ulrum door die Afscheiding (van orthodox-hervormden) de bakermat geworden van de gereformeerde kerken. ‘Gereformeerde kerken’ in al hun verscheidenheid. Want de Afgescheidenen kregen op hun beurt ook te maken met onderlinge onenigheid en splitsingen.

Asingaborg
Ook de andere van de twee Ulrumer wierden, de oostelijke, kan bogen op een indrukwekkende geschiedenis en ook daar is een attractie van over gebleven en wel het Asingapark. Die naam duidt erop dat in oude tijden op die wierde recht werd gesproken. De rechtspraak was verbonden aan een ‘edele heerd’. De bewoners ervan, die op den duur de naam Asinga aannamen, konden zich ongetwijfeld een huis van steen veroorloven, een steenhuis dus. Later werd dat sterke huis een borg : de Asingaborg. In 1520 kocht Geert Lewe het.

Lewe
Ook vóór 1520 is er al sprake van telgen uit het geslacht Lewe in verband met Ulrum. Bijvoorbeeld in 1208: Johan Lewe wordt dan “heer van Ulrum” genoemd, geen wonder want hij was gehuwd met Hille Asinga.
En ook kan in dat verband genoemd worden Geert Lewe die van 1352-1387 burgemeester van Groningen was, hij wordt “vrijheer van Ulrum” genoemd.

De familie Lewe verwierf in de 16e eeuw diverse rechten in Ulrum en omgeving. Daaronder het collatierecht (het recht de dominee te benoemen) in Ulrum, Vierhuizen, Niekerk en Hornhuizen. Dat de kerk en borgbezitters in Ulrum (na de Lewes kwam het geslacht Von Inn- en Kniphuizen) nauw met elkaar verbonden waren blijkt onder meer uit de Asingabank in de kerk en de leeuw op de torenspits.

 
Copyright 2015. All rights reserved.
Terug naar de inhoud | Terug naar het hoofdmenu